Recente updates:
'Wilt u gereanimeerd worden?' Steeds meer ziekenhuizen stellen bij opname aan alle patiënten die worden opgenomen deze vraag. Men wil zo onduidelijkheid voorkomen op het moment dat een reanimatie nodig is. Maar volgens mij is dat niet goed. De vraag of iemand gereanimeerd wil worden, zou in mijn ogen alleen gesteld moeten worden als er twijfel bestaat of reanimatie zinvol zou zijn. Als er geen twijfel is, worden mensen gewoon gereanimeerd. De Eerste Hulp is er niet om mensen angst aan te jagen.
Hoe gaat een coalitie van uiteenlopende politieke partijen om met ethiek? Opvallend is dat in het nieuwe regeerakkoord voor veel ethische onderwerpen alleen een procedure is afgesproken. Er moet een medisch-wetenschappelijke noodzaak voor een bepaalde verandering zijn, adviesraden moeten daar positief over adviseren en er moet een maatschappelijk debat over het onderwerp zijn geweest. Ik denk dat dat verstandig is. Een zorgvuldige procedure garandeert niet dat iedereen zich kan vinden in het resultaat, maar wel dat iedereen zich gehoord voelt en er goede argumenten zijn voor het genomen besluit. En uiteindelijk is dat in de ethiek – en de politiek - waar het om draait.
Moet zelfdoding eenvoudiger worden gemaakt? Die vraag kwam op na het nieuws dat er een poeder zou bestaan dat vrij beschikbaar is en tot een snelle en pijnloze dood zou kunnen leiden. Zonder tussenkomst van een arts zouden mensen op deze manier zelf kunnen beschikken over het eigen levenseinde. Ik denk dat dat geen goed idee is. Het vergemakkelijken van de toegang tot dodelijke middelen leidt onvermijdelijk tot de onnodige dood van kwetsbare mensen. Ik vind die prijs te hoog. Is dat betuttelend? Misschien. Maar ik denk dat die beperkte toegang de prijs is die autonome mensen moeten betalen om hun niet zo autonome medeburgers te beschermen.
Wie gaat er over het belang van het kind, de artsen of de ouders? Is het in het belang van een pasgeborene om maanden aan de beademing te liggen? Wie beslist of het in het belang van een kind is om een experimentele behandeling te ondergaan? Al deze vragen kwamen aan de orde bij de geboorte en het sterven van Charlie Gard, die leed aan een ernstige aangeboren ziekte.
In het Westen neigen we naar steeds meer zeggenschap over ons eigen leven, en dus ook onze zwangerschap. Het is óns leven en dat moeten we dus ook volledig zelf kunnen invullen, is de gedachte. Het terugdringen van het syndroom van Down in IJsland –jaarlijks worden daar nog maar twee à drie downkinderen geboren– is daar een goed voorbeeld van. Ook in Denemarken verdwijnt het syndroom van Down uit het straatbeeld: 98 procent van de ongeboren kinderen met down wordt daar geaborteerd. Maar hoe erg is dat eigenlijk?
Als je studenten vraag om, bij wijze van gedachte-experiment, creatieve oplossingen voor het tekort aan organen aan te dragen, dan komen ze vaak met heel bijzondere oplossingen. Helaas blijken veel van die oplossingen praktisch niet uitvoerbaar, niet effectief, of moreel onacceptabel.
Mag een minderjarige chemotherapie weigeren? Die vraag speelde onlangs bij de twaalfjarige David, die aan een hersentumor was geopereerd, maar daarna aanvullende chemotherapie weigerde. Hij was door de tumor blind geworden en vreesde dat de bijeffecten van de chemo het leren van braille zouden kunnen bemoeilijken. Maar de chemotherapie zou tegelijk zijn kansen op overleving laten stijgen van 50 naar 75 tot 80%. Zijn vader spande een kort geding aan om de behandeling door te zetten, dat hij verloor.
Zet het woord ‘seks’ in de kop, en een artikel wordt goed gelezen. Maar spreken over seksualiteit, anticonceptie en een eventuele kinderwens is in de zorg nog niet zo vanzelfsprekend. Mede daardoor krijgen vrouwen soms kinderen terwijl dat achteraf misschien niet zo’n goed idee was.
In 2017 bestaat de NTS 20 jaar. Een moment om even bij stil te staan, want mede dankzij de NTS is er in Nederland een goed georganiseerd systeem van orgaandonatie, dat op transparante en rechtvaardige wijze mensen helpt bij een transplantatie. Mede door het werk van de NTS bestaat er in Nederland dan ook groot vertrouwen in het systeem van orgaandonatie. Als het op termijn lukt om menselijke organen op een of andere manier buiten het lichaam te kweken of te laten groeien in varkens, en alle ethische hobbels en zorgen over de veiligheid overwonnen zijn, is de schaarste voorbij en kan de NTS met pensioen. Maar voor het zover is zijn we zeker een paar decennia verder.
Heeft iedereen het recht om kinderen te krijgen of moet je sommige vrouwen dwingen tot verplichte anticonceptie? Er ligt inmiddels een nieuw wetsvoorstel dat zegt dat je in sommige gevallen als overheid moet ingrijpen. De Rotterdamse wethouder Hugo de Jonge is voorstander. Hij pleit ervoor om kwetsbare vrouwen te verplichten tot anticonceptie als blijkt dat ouders echt niet voor hun kind kunnen zorgen. De vraag is of dat echt een gelegitimeerde oplossing is? En kunnen hulpverleners misschien nog veel meer doen? Daarover gaat het met Hugo de Jonge, verpleegkundig specialist Connie Rijlaarsdam en medisch ethicus Gert van Dijk